روندها در تحلیل تکنیکال

سرمایه گذارانی که روی بالا رفتن قیمت سرمایه گذاری می کنند به دنبال دارایی هایی می گردند که اخیراً حرکتی رو به بالا داشته اند تا بتوانند با آن رَوَند یا تِرِنْد Trend همراه شوند. شاید از خود بپرسید که مگر سرمایه گذارانی هم پیدا می شوند که روی پایین رفتن قیمت، سرمایه گذاری کنند. پاسخ اینکه: بله، در گام 20 به این نوع معامله و سرمایه گذاری که به شورت سِلینگ (Short Selling) یا فروشِ استقراضی معروف است اشاره خواهم کرد.

پس ما باید بتوانیم روند فعلیِ قیمتِ یک رمزارز را به کمک تحلیل تکنیکال تشخیص دهیم. برای این کار نیاز به نمودار یا چارت Chart داریم. تصاویر زیر همان نمودار یا چارت هستند. در خصوص روندها باید بدانیم که سالها و شاید نزدیک به یک قرن باشد که معامله گران تغییرات قیمت را به شکل یک خط صاف در نمودارها و چارت ها ندیده اند. به عبارت دیگر تا به حال دارایی یا سهامی پیدا نشده است که در طول زمان، یک روند یکنواخت داشته باشد:

در عوض، قیمت ها در یک فرآیند پلکانی و به شکل رفت و برگشت ها و لغزش هایی در امتداد یک روند، نوسان می کنند:

در روند صعودی، ما به دنبال دوره های زمانی کوچکی می گردیم که در آن، قیمت بالا رفته (Run Up) و دوباره کمی برگشته (پول بَک Pullback) و به همین ترتیب ادامه پیدا می کند.

در روند نزولی، ما به دنبال دوره های زمانی کوچکی می گردیم که در آن، قیمت پایین رفته و دوباره کمی برگشته (پول بَک Pullback) و به همین ترتیب ادامه پیدا می کند.

در روند افقی یا ساید یا رِنج، ما به دنبال دوره های زمانی کوچکی می گردیم که در آن، نمودار بین دو سطح قیمتِ مشخص، نوسان پیدا می کند.

برای مثال، جهت مشاهده چارتِ بیتکوین می توانید وارد وبسایت تِرِیْدینگ ویو  TradingView.com شوید و در قسمت جستجو، به دنبال جُفتْ ارزِ «بیتکوین/دلار» بگردید. در بازار کریپتو همانند بازار فارکس ارزهای مختلف کنار هم جفت شده اند. به عبارت دیگر اگر بخواهیم قیمت بیتکوین (BTC) را بر حسب دلار آمریکا (USD) بررسی کنیم باید به دنبال جفت ارز «بیتکوین/دلار» باشیم. برای راحتی، هر ارز و هر دارایی مالی در بازار با یک نماد شناسایی می شود. همانطور که تا به امروز یاد گرفتید، نماد بیتکوین BTC است و نماد دلار آمریکا هم USD. پس جفت ارزی که به دنبالش هستیم را به این شکل می نویسیم:

عبارت BTCUSD (در بعضی وبسایت ها و صرافی ها به شکل BTC/USD هم مرسوم است) یعنی قیمت بیتکوین به دلار آمریکا و عبارت USDBTC یعنی قیمت دلار به بیتکوین!.

در نتیجه در قسمت جستجوی وبسایت تریدینگ ویو، عبارت BTCUSD را می نویسیم. به محض تایپ کردن (نوشتن) می بینیم لیستی از همه جفت ارزهای BTCUSD در صرافی ها و کارگزاری های مختلف ظاهر می شود. همان اولین را که معمولا قیمت BTCUSD در صرافی Bitstamp می باشد انتخاب می کنیم. قیمت هر داراییِ مالی ممکن است در صرافی های مختلف کمی متفاوت باشد!

بسیار خب، اکنون نیاز داریم به دنبال رمزارز یا بهتر بگوییم، جفت ارزی بگردیم که هم اکنون در حال صعود است. وبسایت تریدینگ ویو یک ابزار بسیار قدرتمند به نام کریپتو اِسکرینِر Crypto Screener برای این کار در اختیار معامله گران قرار داده است. این ابزار در آدرس https://www.tradingview.com/crypto-screener قابل استفاده است. بعد از مراجعه به آین آدرس روی دکمۀ آبی رنگ فیلتر Filters می زنیم تا بتوانیم ار بین ده ها هزار جفت ارز، جفت ارزهایی که اخیراً در یک روند صعودی قرار گرفته اند را فیلتر (غربال / جدا) کنیم.

اولین گزینه از بالا سمت چپ، گزینۀ صرافی یا Exchange است. سمت راستش روی لیست Any می زنیم و صرافی بایْنَنْس Binance را که بزرگترین صرافی ارزهای دیجیتال است را انتخاب می کنیم. سپس، پایینتر از گزینه Exchange به دنبال گزینه زیر بگردید:

Change 1W, %

این گزینه به معنای درصدِ تغییرات در یک هفته (Change in 1 Week) است. سمت راستش روی Below می زنیم و گزینه Above به معنای «بالاتر» را انتخاب می کنیم. سپس در سمت راستش، در کادری که خالی است (Value)، عدد 10 را می نویسیم. با این تنظیمات، در حقیقت در حال فیلتر کردن جفت ارزهایی هستیم که در صرافی Binance در یک هفته اخیر، تغییر قیمت بالاتر از 10% (10 درصد) داشته اند. نهایتاً از بالا سمت راستِ قسمت فیلترها، روی علامت ضربدر x می زنیم تا قسمت فیلترها بسته شود.

اکنون لیستی از جفت ارزهایی داریم که در صرافی بایننس در یک هفته اخیر، تغییر قیمت بالاتر از 10% داشته اند. روی هر جفت ارزی که بزنید، می توانید نمودار تغییرات قیمت یا همان چارت آن جفت ارز را مشاهده کنید. در ادامه سعی می کنم روی چارتِ جفت ارز BTCUSDT در صرافی بایننس، این گام آموزشی را ارائه دهم (USDT همان دلار آمریکاست اما به شکل یک رمزارز به نام تِتِر Tether).

بالاتر گفتیم که در روند صعودی به دنبال دوره های زمانیِ کوچکی می گردیم که در آن، قیمت بالا رفته (Run Up) و دوباره کمی برگشته (پول بَک Pullback) و به همین ترتیب ادامه پیدا می کند. در چارت زیر می بینیم که بیتکوین بین تاریخ 15 ژوئن تا 15 آگوست، از سطح قیمت 1 (حدود 17700 دلار) به سطح قیمت 2 (22000 دلار) بالا رفته و از سطح قیمت 2 به سطح قیمت 3 (18500) کمی برگشته (پول بک) و در ادامه، تا سطح قیمت 4 (22500 دلار) بالا رفته و دوباره به سمت سطح قیمت 5، پول بک زده و به همین ترتیب ادامه داده است.

اگر دقت کنید، قیمت های سطوح 1 و 3 و 5 و 7 و 9 به نوعی نسبت به کمی سمتِ چپ و کمی سمتِ راستِ خود، پایینتر قرار دارند. در تحلیل تکنیکال به این سطوحِ پایین که شبیه به یک دَره هستند، Low (تلفظ: لُ) به معنیِ «پایین» گفته می شود و آن را با حرف L نمایش می دهند. از طرف دیگر، قیمت های سطوح 2 و 4 و 6 و 8 و 10 به نوعی نسبت به کمی سمتِ چپ و کمی سمتِ راستِ خود، بالاتر قرار گرفته اند. در تحلیل تکنیکال به این سطوح بالا که شبیه به یک قُله هستند، High (تلفظ: هایْ) به معنیِ «بالا» گفته می شود و آن را با حرف H نمایش می دهند.

در تحلیل تکنیکال نام دیگر این قله ها و دره ها، سوئینگ (Swing) به معنای چرخش یا تاب خوردن است. زیرا در هر قله یا دره، جهتِ حرکتِ قیمت تغییر می کند. پس Swing High همان قله یا H است و Swing Low همان دره یا L.

روند صعودی یا Upward Trend یا Uptrend

معامله گرانِ تکنیکال در طی سالها مطالعه و بررسیِ این نوسانات و سوئینگ ها به این نتیجه رسیدند که اگر هر قله از قلۀ قبلی بالاتر برود و همچنین هر دره از درۀ قبلی خود بالاتر شکل بگیرد، آنگاه به این الگو، روند صعودی یا Uptrend می گویند. همانطور که در چارت میبینیم، قلۀ 4 از قلۀ 2 بالاتر است و درۀ 3 هم بالاتر از درۀ 1. و به همین ترتیب: قله 6 بالاتر از قله 4 و دره 5 بالاتر از دره 3 و …

برای ساده سازی از همان مخفف های H و L به جای قله و دره استفاده میکنیم. ضمناً همانطور که میدانید، کلمۀ بالاتر در زبان انگلیسی Higher (تلفظ: هایِر) می باشد پس:

• وقتی می خواهیم عنوان کنیم که یک H بالاتر از H قبلی است می توانیم به زبان انگلیسی اینگونه بنویسیم: Higher High یا HH (تلفظ: هایِر های)
• و وقتی می خواهیم عنوان کنیم که یک L بالاتر از L قبلی است می توانیم به زبان انگلیسی اینگونه بنویسیم: Higher Low یا HL (تلفظ: هایِر لُ)

در چارت زیر قله های بالاتر و دره های بالاتر با HH و HL نامگذاری شده اند:

لطفا سعی نکنید این مخفف ها یا اصطلاحات را «حفظ» کنید! الان فقط روی معنا و مفهوم سوئینگ (دره L یا قله H) تمرکز کنید چون به مرور زمان و با تمرین خواهید دید که این اصطلاحات و مخفف ها خودبخود در ذهنتان شکل گرفته است.

خط روند یا Trend Line (تِرِنْد لایْن)

خط روند صعودی

اکنون که سطوح قیمتیِ مهمِ HH و HL را پیدا کردیم می توانیم آنها را به هم وصل کنیم. برای این کار، باید به روزترین و جدیدترین و آخرین HL ها را با یک خط به هم وصل کنیم. یک خط دیگر هم رسم میکنیم طوری که از به روزترین و جدیدترین و آخرین نقاطِ HH بگذرد. خط روند باید از حداقل دو HL یا HH بگذرد. اگر از تعداد بیشتری قله یا دره گذشت نشان از اعتبار بیشتر آن خط روند است اما خیلی اوقات این خط فقط می تواند از دو یا سه عدد از آخرین قله ها یا دره ها عبور کند. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنیم، خط روندهای رسم شده از آخرین HL ها (دره های شماره 5 و 6 و 7) و آخرین HH ها (قله های شماره 6 و 8 و 10) عبور کرده اند و از HL شماره 3 و همچنین از HH شماره 4 که قدیمی تر هستند، نمیگذرند:

اغلب تکنیکالیست ها (تحلیلگران تکنیکال) و معامله گران تکنیکال، خط روندی که HL ها را به هم وصل می نماید را به عنوای خط روند صعودی در نظر می گیرند و رسم همین خط را کافی می دانند و از خط واصلِ HH ها صرف نظر می کنند:

خط روند نزولی

آیا اکنون خودتان می توانید روند نزولی را تشخیص دهید و خط روند نزولی را رسم کنید؟ آفرین درست است. در روند نزولی باید هر قله، پاینتر (Lower تلفظ: لوئِر) از قلۀ قبل شکل بگیرد و هر دره هم پایینتر از درۀ قبلی. سپس برای رسم خط روند نزولی، باید خطی رسم کنید که آخرین LH ها یا آخرین قله های پایینتر را به هم وصل کند. درست برعکسِ آنچه در روند صعودی و خط روند صعودی توضیح دادم.

برای تمرین، چارت بیتکوین یا هر رمزارز دلخواه دیگر را در وبسایت TradingView.com یا حتی در وبسایت CoinMarketCap.com باز کنید و یک روند نزولی در آن پیدا و خط روند نزولی را در آن رسم کنید و در نهایت تصویر آن را برایم به ایمیل mahdibml@mahdibml.com ارسال نمایید تا برایتان بررسی کنم.

روند سایْدوِیز Sideways یا سایْد یا رِنْج Range

در این نوع روند، نه روند صعودی داریم و نه روند نزولی. در حقیقت، قیمت رمزرازر یا دارایی، بین دو سطح قیمتِ تقریباً مشخص، جابجا می شود. به عبارت دیگر، در روندِ ساید، قله های تقریباً هم سطح (هم قیمت) و دره های تقریباً هم سطح (هم قیمت) داریم و  اگر دره ها را به هم و قله ها را به هم وصل کنیم خواهیم دید که دو خط تقریبا افقی و موازی رسم کرده ایم. در تصویر زیر که از جفت ارز اتریوم/تتر ETHUSDT در وبسایت CoinMarketCap.com گرفته شده، می بینیم که از تاریخ حدوداً 1 ژوئن 2020 تا 21 جولای 2020، قیمت اتریوم بین 217 دلار تا 250 دلار در حال نوسان یا به قول بعضی از فعالین بازار، در حال رِنج زدن است.

تمام خطوط روندی که در این گام رسم کردیم محدوده های بسیار مهمی هستند که قیمت با رسیدن به آنها، اغلب بر می گردد. در تحلیل تکنیکال به این محدوده ها حمایت و مقاومت گفته می شود.