فن بیان و هنر ارتباط موثر و انتقاد سازنده

شیوه درست انتقاد کردن

رعایت نکات زیر می‌تواند در زمان انتقاد بسیار یاری‌دهنده باشد:

  • آیا رفتار مورد انتقاد را می‌توان تغییرداد؟
  • آیا شخص مورد انتقاد قرار گرفته علاقمند به شنیدن آن است؟
  • احتمال قبولی طرف انتقاد شونده چقدر است؟
  • از انتقاد شونده سوال کنید آیا منظور شما را درک کرده است.
  • به فرد انتقاد شونده تفهیم کنید که انتقادتان بازتاب ساده عقیده شماست.
  • از انتقاد تحکم آمیز دوری کنید، زیرا اینگونه انتقادها بلافاصله فرد را در موضع دفاعی قرار می‌دهد.
  • سعی کنید انتقاد را به صورت نگرش شخصی خود به موضوع بیان کنید و کوشش کنید او را به شیوه نگرش خود کنجکاو کنید.
  • موضوع را طولانی و انتقاد را به سخنرانی تبدیل نکنید زیرا شنونده را خسته و بی حوصله می‌کند.
  • انتقاد را در زمان و مکان مناسب ابراز کنید نه در لحظه‌ای که طرف مقابل آمادگی شنیدن آن را ندارد.
  • اول صبر کنید تا مخاطب در آرامش و خونسردی قرار گیرد تا ایرادی که از او می‌گیرید مؤثر واقع شود.
  • با توجه به سطح دانش مخاطب انتقاد را بیان کرده تا برای مخاطب قابل درک باشد. نمی‌توان از یک روش برای تمامی افراد استفاده کرد.
  • وقتی انتقاد می‌کنید کوشش کنید بدون سوء نیت بوده و فقط به منظور کمک و راهنمایی باشد.
  • با مشکلات و احساسات فرد مقابل همدلی کنید.
  • بهتر است انتقاد حضوری و بدون واسطه باشد و از انتقاد کردن غیرمستقیم بپرهیزید.
  • برای حفظ آبروی اشخاص، از انتقاد و نصیحت کردن فرد در حضور دیگران خودداری کنید.
  • چنانچه بخواهید انتقاد شما با واکنش مثبت و سازنده‌ای همراه باشد باید نشان دهید نه تنها به آنچه گفته‌اید متعهد هستید بلکه به رفتار فرد در مقابل انتقاد خودتان نیز ارج می‌نهید.
  • هرگز در انتقاد، طرف مقابل را با کسی مقایسه نکنید. مقایسه کردن باعث دلگیری مخاطب شده و ممکن است با واکنشهای بسیار نامناسبی مواجه شوید.
  • اگر شخصیت و احترام مخاطب در نظر گرفته نشود نه تنها انتقاد موثر واقع نمی‌شود بلکه می‌تواند به قطع رابطه منجر شود.
  • انتقاداتی به نتیجه می‌رسند که بسیار با دقت و هوشمندانه مطرح شوند و مخاطب بدون آنکه آزرده خاطر شود از معایب خود آگاه شود.
  • هیچگاه در انتقاد از دیگران تصور نکنید که آنچه نظر شماست حتماً صحیح بوده و می‌بایستی شنونده بدون چون و چرا آن را بپذیرد.

نوشته‌های مشابه